Lang, lang geleden studeerde ik in Amsterdam. Dagelijks reed ik met de trein naar Amsterdam CS, pakte de metro naar halte Weesperplein en liep het laatste stukje naar mijn school. Tussen de lessen of erna liep ik regelmatig rond in onze hoofdstad. Ik bewoog mij op alle mogelijke manieren voort, behalve op de fiets. Die stond namelijk thuis, in Schagen.
Tot de dag dat ik verhuisde naar Amsterdam en ook mijn fiets een nieuw thuis vond. Ik moet bekennen dat ik nooit liefde voor 020 heb gevoeld. Ik vond het te druk, te vies, te onrustig en misschien zelfs te onveilig. Maar toch waren er momenten dat ik het als een thuis ervoer. En dat kwam door mijn fiets.
Sinds enkele jaren woon ik weer in wat mijn geboorteplaats is: Haarlem. De stad die diep in mijn hart altijd mijn werkelijke thuis is geweest, waar ik ook woonde. En ondanks dat ik niets nodig heb om mij hier op mijn plaats te voelen, is er nog steeds een moment waarop ik mij meer dan ooit verbonden voel met mijn schitterende Spaarnestad. U raadt het al. Als ik fiets.
Het bijzondere van fietsen in een stad, is dat je je tweewieler normaliter hebt staan in de plaats waarin je woont. Wanneer je die stad of dat dorp verlaat doe je dat in de regel met diverse andere vormen van transport. Auto’s, treinen, metro’s, trams, vliegtuigen desnoods of zelfs de benenwagen. Maar fietsen doe je meestal in de plaats die je eigen is, of een beperkt gebied eromheen dat je ook best tot je “eigen” territorium kunt rekenen. De meeste fietsen komen nooit veel verder dan een straal van enkele kilometers rondom het schuurtje waarin zij wachten op gebruik.
De eerste dag dat ik in Amsterdam woonde besloot ik een stukje te fietsen. En terwijl ik over het Damrak peddelde werd ik mij ervan gewaar dat ik de stad nog nooit op deze manier had ervaren. Nog nooit met deze snelheid, nog nooit op fietspaden. Nog nooit met de vrijheid van bewegen om een hele stad te doorzoeken binnen een dag, als je wilt, omdat je overal kunt komen en nergens toe beperkt wordt. Op dat moment begreep ik dat ik echt in Amsterdam woonde, dat ik er mijn thuis had. En hoewel de liefde voor de stad nooit is toegenomen, bewoog ik mij voort als Amsterdammer. Samen met de andere (import)Amsterdammers. En dat voelde toch een beetje bijzonder.
Een zelfde soort gevoel van verbondenheid of een bewustzijn van je thuis, maar dan veel intenser, ervaar ik momenteel in Haarlem. En weet je wanneer dat gevoel het sterkst is? Zonder enige twijfel ’s nachts.
Als ik ’s nachts door mijn stad fiets, terwijl de ouderwets gele straatverlichting het historische hart nog net wat meer glans geeft dan het overdag al heeft. Als ik over de Grote Markt rijd, langs het stadhuis en voorlangs de mooi uitgelichte Grote Kerk, die als een schitterend baken in de nacht over Haarlem waakt. Als ik de verstilde straten doorkruis, langs alle verduisterde ramen en langs schimmige zijstraatjes. Een stad kan nooit mooier zijn dan wanneer deze rust. Nooit zuiverder dan wanneer deze verschoond van drukte, commercie en toerisme is. En je weet dat elke andere fietser een medebewoner moet zijn, een plaatsgenoot, een mug. De nacht over Haarlem is nooit mooier dan wanneer je je op je fiets een echte Haarlemmer weet. Dan ben ik meer thuis dan ik waar ook kan zijn.
Men zegt wel eens “home is where the heart is”. Maar zou dat niet eigenlijk moeten zijn “home is where the bike is”? Voor mij voelt dat vreemd genoeg wel zo. En voor jou?
GrimBlog 
Wat een leuk blog. Zijn Haarlemmers muggen?
Yep, zo worden Haarlemmers genoemd… Haarlems Muggen. Sprak hij trots. 🙂
Hi Grim, wat een mooie text. Je weet, dat ik een overtuigde fietser ben, die helaas zijn fiets ver van Haarlem weg heeft staan. Maar als ik er weer eens ben, dan rijd ik graag met mijn fiets door de stad. Want met de fiets heb je snel de stad veroverd, in ieder geval sneller dan wanneer je te voet onderweg bent. En in een auto zit je achter blik en glas, dan merk je te weinig van wat er om je heen gebeurt.
Een tip voor mensen, die ook snel andere steden willen “veroveren”: Koop een goede moderne vouwfiets, neem die mee in de trein en stap op de plaats van bestemming voor het station op je fiets en je bent “thuis”. Zie ook http://www.brompton.com
Dat dit stukje op jouw bijval kan rekenen, verbaast mij helemaal niets. 🙂 En inderdaad, die voordelen van fietsen qua waarneming en beleving zijn enorm. In zekere zin (en ook dat zal jou aanspreken) geldt hetzelfde idee een beetje voor hoe motorrijders hun omgeving ervaren. Is ook veel directer dan in de auto.
Voor de overtuigde fietser of stedenbezoekert is jouw tip inderdaad een goede en nuttige. Dank daarvoor.